Jak zachęcać do wzbogacania słownictwa dziecka?

Jak zachęcać do wzbogacania słownictwa dziecka?

Słownictwo - jeden z podstawowych elementów komunikacji

Czym jest norma

Na początek trochę teorii. Być może zaskoczy Cię fakt, że oprócz języka mówionego i pisanego (tj. komunikacji werbalnej), komunikujemy się również za pomocą gestów, postawy ciała, spojrzenia, a nawet tonu naszego głosu (komunikacja niewerbalna) (Klenková, 2006, s. 29, 30).

Aby komunikować się jasno i dobrze, potrzebujemy, oprócz wielu innych czynników, dobrego słownictwa. 

Słownictwo każdego człowieka składa się z dwóch komponentów - słownictwa aktywnego, używanego podczas mówienia lub pisania, oraz słownictwa pasywnego, tj. słów, które rozumiemy, ale których nie używamy (https://cs.wikipedia.org/wiki/Slovní_zásoba).

Pierwsze słowa

"Około 10 miesiąca można zarejestrować początki rozwoju słownictwa biernego u dziecka, dziecko zaczyna "rozumieć" mowę. W wieku 12 miesięcy dziecko stopniowo zaczyna używać swoich pierwszych słów - rozwija się słownictwo czynne" (Klenková, 2006, s. 38).

Czas ucieka... nadchodzą nowe słowa

Profesor Lechta tak komentuje okres 1-1,5 roku życia: "Jednocześnie, w miarę jak dziecko staje się coraz bardziej samodzielne, zwiększa się jego promień działania, zdolność do aktywnego rozpoznawania przedmiotów i zjawisk wokół siebie; znajduje to pozytywne odzwierciedlenie w przyroście słownictwa; bazgrze ołówkiem po papierze; poproszone wkłada zabawkę do pudełka i wyjmuje ją; pod koniec tego okresu zna około 70-80 słów" (Lechta, 2011, s. 45). 

I co dalej?

"Dziecko w wieku około 3 lat potrafi już powiedzieć np. swoje imię i nazwisko, między 3 a 4 rokiem życia rozumie różnice "mały-duży, jasny-ciemny", zna imię swojego rodzeństwa, potrafi powiedzieć wierszyk. Pod koniec wieku przedszkolnego potrafi spontanicznie opowiadać o różnych wydarzeniach ze swojego życia, poprawnie wykonuje nawet dłuższe polecenia" (Klenková, 2006, s. 39). 

Słownictwo człowieka zmienia się przez całe życie, w zależności od wielu czynników.

Jak stwierdził profesor nadzwyczajny Lejska (2003, s. 93), po ukończeniu 6 roku życia mowa odpowiada już mowie dorosłych.

Komunikacja jest jednym z najważniejszych elementów naszego życia

Jak dziecko uczy się nowych słów

W miarę jak dziecko wchodzi w kontakt z otaczającymi go rzeczami i ludźmi, uczy się je nazywać, a także rozumieć ich znaczenie, korzyści i kontekst. Oprócz celowego uczenia się, dziecko może również przyswajać nowe słowa przypadkowo, poprzez naturalną rozmowę, aktywność lub zabawę.

Rozwój słownictwa odbywa się w domu, w przedszkolu, w szkole, a później na przykład w pracy lub w każdej innej aktywności, w której stykamy się z nowymi informacjami lub rzeczami.

Kiedy?

  • naturalna rozmowa
  • wspólne i inne zróżnicowane aktywności
  • zabawa

Gdzie?

  • W domu
  • przedszkole, szkoła
  • wszędzie tam, gdzie stykamy się z nowymi informacjami i rzeczami

Dzieci lubią uczyć się przez zabawę

Jak wzbogacić słownictwo w zabawny sposób?

Wykorzystaj spacery i wycieczki, aby przedstawić dzieciom nowe miejsca i rzeczy. Opowiedz im o ich historii, znaczeniu i pozwól im zadawać pytania. Być może po drodze zagraj w słowną piłkę nożną.

Jeśli Twoje dzieci lubią czytać, zachęcaj je do tego. Załatw im kartę biblioteczną lub daj książkę zamiast słodyczy i zabawek. Popularne są również komiksy, książki z obrazkami lub książki z interaktywnymi aplikacjami, takie jak Albi's Magic Reading, Pencil and Fairy Tale Learning Book. 

Przyjemną formą treningu pamięci i słownictwa jest gra pamięciowa. Daj dziecku zadanie nazywania każdego z obrazków podczas gry. Gdy dziecko znajdzie dwa takie same obrazki, będzie miało okazję poćwiczyć formacje liczby pojedynczej i mnogiej.

Na rynku dostępne są również gry specjalizujące się w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych. Gra I Speak Correctly przyczynia się do rozwoju aktywnego słownictwa i promuje trening wymowy problematycznych samogłosek.

Starszym dzieciom spodoba się gra towarzyska Activity, w którą chętnie zagrają także dorośli. 

Co należy uwzględnić w harmonogramie

Uwaga: w przypadku jakichkolwiek wątpliwości, problemów zdrowotnych lub niepełnosprawności zalecamy konsultację ze specjalistą.

Źródła:

KLENKOVÁ, Jiřina. Logopedie: narušení komunikační schopnosti, logopedická prevence, logopedická intervence v ČR, příklady z praxe. Vydání 1. Praha: Grada, 2006. 228 s. ISBN 978-80-247-1110-2.

LECHTA, Viktor. Symptomatické poruchy řeči u dětí. [ze slovenského originálu .... přeložila Jana Křížová]. Vydání 3. Praha: Portál, 2011. 192 s. ISBN:978-80-7367-977-4.

LEJSKA, Mojmír. Poruchy verbální komunikace a foniatrie. Brno: Paido, 2003. 156 s. ISBN: 80-7315-038-7.

https://cs.wikipedia.org/wiki/Slovní_zásoba

Galeria